تحریم‌های ایران را از نظر تحریم‌کنندگان می‌توان به چهار دسته کلی تقسیم‌بندی کرد: تحریم‌های چندجانبه همچون تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم‌های اتحادیه اروپا، تحریم‌های تک‌جانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریم‌های کنگره آمریکا. نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا ضد کشورمان به‌منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملی سازی صنعت نفت را دنبال می‌کرد.
اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به‌منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت صادر شد. آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریم های اقتصادی وسیعی را علیه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران وضع کرد. تحریم برای هرکشوری به منزله ایجاد شرایط سخت اقتصادی است که دولت‌ها را دچار مشکل می‌کند.
عباس رضاییان، فعال اقتصادی است که به گفته خود وی به صنعت نفت در دوران تحریم‌ها کمک می‌کرده است. وی ؛خود را اینچنین معرفی می‌کند: ورود خود را به بازار از دستفروشی آغاز کردم و از پایین‌ترین تا بالاترین سطوح اقتصاد ایران و همچنین در سطح اقتصاد بین‌الملل به خصوص کشورهای منطقه، فعالیت کرده‌ام. قرارداد تامین سوخت دولت افغانستان در سال ۸۲ و در دوره آقای زنگنه را نیز به امضا رسانده‌ام.
رضاییان از شیوه‌های دور زدن تحریم‌ها برایمان می‌گوید و از فعالیت‌های بابک زنجانی و بانک مالزیایی‌اش و اینکه ،به گفته او می‌توان باقیمانده پول وزارت نفت را که بابک زنجانی از دست داده است، ردیابی و مسترد کرد. وی کتابی با عنوان «خم شدم نشکستم» را در دست انتشار دارد که در آن از اتفاقاتی که خود در آن دخیل یا ناظر بوده، گفته است. به گفته وی بخش پایانی این کتاب مربوط به تحریم‌های نفتی و پولی کشورمان است که حاوی نکات مهمی است و احتمالا به جور شدن بیشتر قطعات گم شده پازل نفتی کمک خواهد کرد.
دور زدن تحریم به چه معناست و چگونه امکان‌پذیر است؟
«دور زدن» یک اصطلاح عامیانه است که وارد فرهنگ سیاسی و اقتصادی کشور ما شده است. جنگ آینده در دنیا ، جنگ اقتصاد است. وقتی کشوری در تحریم به سر می‌برد ونمی‌تواند نیازهای خود را از طریق تجارت جهانی برطرف کند، ناچار باید از طریق دیگری اقدام کند؛ بنابراین گاهی باید هزینه‌ای بیشتر از ارزش خدمات ارائه شده، بپردازند. تحریم، فرمانده دارد ولی سرباز ندارد؛ کسانی که به دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کنند، سرباز نظام نیستند بلکه مزدورند که توسط فرمانده استخدام می‌شوند، در تمام دنیا هم همین است.
کشوری که تحریم می‌شود، گارد تدافعی به خود می‌گیرد زیرا مهاجم نیست. مهاجم در این شرایط، دولت‌های قدرتمند غرب هستند که به ما هجوم آورده‌اند. تحریم، سلاحی در دست قدرت‌های جهان است؛ به‌طوری‌که این سلاح را علیه ابرقدرتی مثل روسیه در موضوع تصرف شبه جزیره کریمه به‌کار می‌گیرند. تحریم، سلاحی با تخریب فرساینده است و باعث می‌شود کشور تحریم‌شده در درازمدت ناخودآگاه و ناخواسته با رشد و توسعه نامتوازن مواجه شده و مندرس شود. کره شمالی و کوبا، نمونه عینی آن هستند. کره، موشک بالستیک و کلاهک هسته‌ای تولید می‌کند و جزو ده کشور دارای این فناوری است ولی غذای عموم مردم این کشور، ترب پخته و یونجه است.
حال اگر در این شرایط دقت لازم نسبت به آدم هایی که استخدام می‌شوند صورت نگیرد، پدیده‌هایی مثل بابک زنجانی از درون آن بیرون می‌آیند. هر تحریمی هرچند دشوار را می‌شود دور زد، آتش تحریم اقتصادی را با آب پول آن هم دلار و یورو باید خاموش کرد. بر این اساس اگر تحریم را سلاح جنگی و استفاده از آن علیه کشورها را جنگ تلقی کنیم، با ذکر مثالی نظامی به گمانم پاسخ سوال شما را داده باشم. در جنگی برای فتح یک تپه مطابق علم جنگ که گمانم دافوس باشد با حمله یک گروهان و با دادن دو کشته و پنج زخمی، باید پیروزی اتفاق بیافتد. اگر با حمله یک لشکر و فرضا ده‌کشته و یک‌صد زخمی اقدام به فتح آن تپه کنیم، آیا می‌توانیم مدعی پیروزی و فتح باشیم؟ هزینه موفقیت باید متناسب با به دست آوردن آن باشد. ضمن آنکه دور زدن تحریم در هیچ دانشگاهی تدریس نمی‌شود و کاری براساس اصول از پیش تعریف شده، نیست.
بابک زنجانی ادعا می‌کند که با دور زدن تحریم‌ها به کشور خدمت کرده است، آیا واقعا چنین اتفاقی رخ داده و زنجانی در دوران تحریم، خدمات اقتصادی به کشور ارائه داده است؟
بابک زنجانی قطعا به مملکت خدمت نکرده است. پول مملکت را دست عده‌ای دلال داده که کارشان دلالی تحریم بوده است. از سی‌وپنج‌سال قبل تا همین امروز هم ما در حال دور زدن تحریم‌ها هستیم و عده‌ای کارشان همین است، هیچ‌‍‌وقت هم نام و نشانی از آنها پیدا نخواهد شد. آنها پول می‌گیرند و کارشان را انجام می‌دهند؛ در جنگ تحریم، پول نقش مهمات را بازی‌می‌کند، ما پول می‌دهیم درحالی‌که روی سبیل عمو سام داریم نقاره می‌زنیم و با سی و پنج سال تحریم هنوز بوئینگ‌ها و فانتوم‌های آمریکایی به ما خدمت می‌کنند. آنها با قدرت اقتصادی خود سعی در ضربه زدن و شکستن ما دارند، ما هم با ثروت و صد البته قدرت اجتماعی و نظامی خود نمی‌گذاریم چنین اتفاقی بیفتد. آنچه که آقای زنجانی انجام داده است، حکایت فتح تپه‌ای با یک لشکر مکانیزه که تمام نیروهایش مزدورند، به فرماندهی یک آدم ماجراجو و دون کیشوت است و باعث تلفات نیروها و تجهیزاتی که در اختیار داشته، شده است.
بحث بانک مالزیایی که زنجانی ادعا می‌کرده متعلق به وی بوده است، چیست؟
به نظر من اسم آن را بانک نمی‌توان‌گذاشت. ارزش آن به اندازه یک شعبه قرض‌الحسنه بوده است. چون در مالزی، سیستم موسسه مالی و اعتباری و قرض‌الحسنه وجود ندارد، هر چیزی با این هویت، نام بانک به خود می‌گیرد. در حالی‌که بانک در دنیا تعریف دارد. بانک‌هایی وجود دارند که در سطح جهانی فعالیت می‌کنند. بانک‌هایی هم هستند که در سطح قاره‌ای و پیمان‌های منطقه‌ای فعالیت می‌کنند. سطح بانک‌ها در دنیا باهم متفاوت است. بانک‌هایی وجود دارند که در جغرافیای سیاسی یک کشور تعریف می‌شوند ولی بیرون ازآن هیچ تعریفی ندارند. این بانک دارای یک شعبه در طبقات بالایی یکی از برج‌های اداری مالزی با سرمایه ثبتی هشت میلیون دلاری بود که در زمان اعلام وجودش نرخ دلار در ایران هزار تومان بود؛ یعنی هشت میلیارد تومان.
در آن زمان اگر کسی می‌خواست در ایران موسسه مالی اعتباری که باید حداقل بیست شعبه درکشور داشته باشد، دایر کند، سرمایه ثبتی الزامی، دویست میلیارد تومان بودکه با این حساب اعتبار بانک زنجانی کمتر از حتی یک شعبه یک موسسه مالی اعتباری در ایران بود. من اطلاعی ندارم که این بانک متعلق به وی بوده است یا نه. اسناد و مدارک مربوط به آن در اختیار وزارت نفت و بانک مرکزی است و دسترسی به آنها نیز کار دشواری نیست. در واقع بانک بابک زنجانی هویت داشته ولی اعتبار نداشته است و ما در رسانه‌ها می‌دیدیم که گفته می‌شد صاحب این بانک ضمانتنامه‌های برخی بانک‌های خارجی را جعل کرده است.
یعنی هیچ کس در ایران متوجه این مساله نشده بود؟
نکته همین جاست. تیمی که باید این موارد را چک می‌کرد، به اندازه کافی توانمند نبود. سوال اینجاست که چرا تیم کارشناسی وزارت نفت به این امر پی نبرده بود. پاسخگوی این سوال من نیستم. جواب این سوال را باید همان تیم کارشناسی وزارت نفت بدهد که در حال حاضر هم در همین حوزه مشغول به کار هستند. اعتبار سنجی و رسیدگی به وضعیت بانک مالزیایی به عهده همین تیم بود. دولت وقت، بانک مرکزی و وزارت نفت موظف بودند تحقیقات لازم را در این زمینه به عمل آورند.
یعنی از نظر شما بابک زنجانی نقش پررنگی نداشته است؟
بگذارید اول از همه پایه و اساس حرفهایم را مشخص نمایم. من در این مصاحبه و نیز در کتابم اولا براساس آنچه که خودم دیدم و با آن درگیر بودم، ثانیا آنچه که از جلسات محاکمات بیرون آمد و در رسانه‌ها منتشر شد و ثالثا براساس تجزیه و تحلیل آنچه از دو بخش قبلی در اختیار دارم، موضوع را شرح و بسط داده‌ام. من به اطلاعات پرونده دسترسی ندارم؛ همان‌طوری‌که اقشاری دیگر و دولت نیز اطلاعاتشان کامل نیست و دارند دنبال پرتقال و پرتقال فروش می‌گردند. به‌طور حتم در تجزیه و تحلیل جزییات شاید در مواردی به دلیل نداشتن اطلاعات دچار اشتباه شوم اما کلیات آنچه که در کتابم و این مصاحبه می‌آید قابل رد و انکار نیست. زنجانی هیچ خدمتی انجام نداده است. او مثل بسیاری دیگر در تامین فیزیکی ارز و طلا برای بانک مرکزی به عنوان یک تجارت قاچاق وارد شد ونقش بسیار کوچکی داشت و پولش را با سود آن دریافت کرد. جنگ تحریم ، سرباز ندارد؛ هرکس در این زمینه فعالیت می‌کند، مزدور است.
زنجانی چگونه توانست دولت را مجاب کند که به فروش نفت با ضمانت بانک خارجی تن دردهد و ۵/۱۴ درصد از محل فروش نفت را به بانک مالزیایی واریز کنند؟
زنجانی باعنوان پوشالی و دهن پرکن بانک مالزیایی، رسما و کتبا به زبان انگلیسی به وزارت نفت، بانک مرکزی و ایران‌خودرو نامه فرستاد که حاضرم به شما خدمات بانکی ارائه و یا با شما معامله انجام بدهم. صدور چنین نامه‌ای در شرایطی که هم نفت و هم بانک مرکزی ما تحریم شده بود، حکایت از این داشت که صادر کننده این نامه یا ماجراجو آن هم از نوع دن کیشوتی، یا فریب‌کار و کلاه بردار است. زنجانی تیرش را زمانی پرت کرد که کشور کاملا شعاری اداره می‌شد. این در حالی بود که ما زمانی با بانک‌های درجه یک دنیا کار می‌کردیم. با توجه به تحریم‌هایی که عموما ناشی از حضور رییس دولتی بود که در مقابل دوربین و میکروفون اختیار از کف می‌داد و از کادر و ولوم متعارف خارج می‌شد و درک درستی از سیاست که همانا عصبانی عمل کردن است نه عصبانی حرف زدن، نداشت. چنین دولتی نیاز به آدم‌های ماجراجو و خشک‌مغز جسور پیدا می‌کرد تا قطعنامه‌دان طرف را پاره کند.
شما چطور با آقای زنجانی و فعالیت‌های ایشان آشنا شدید؟ آیا با او مراوده داشتید؟
نه، من و او همدیگر را نمی‌شناسیم اما من دوبار در حساس‌ترین شرایط او را دیدم. اولین بار وقتی که سیاست‌های ارزی بانک مرکزی با اعلام وزیر وقت اقتصاد به عنوان رییس کمیته پنج نفره ارزی که به دستور رییس جمهور وقت تاسیس گردیده بود و دو تن از اعضای آن رییس کل بانک مرکزی و معاون ارزی ایشان بودند، اعلام کرد که تحریم‌های بانک مرکزی هیچ تاثیری در توان ارزی ما ندارد و هرکسی هرچقدر خواست ثبت سفارش انجام دهد و ارز دریافت کند؛ نامه‌ای خطاب به معاون ارزی که در حقیقت مشاور امین رییس‌جمهور در مسائل ارزی بود، نوشتم و در آن از این سیاست غلط که باعث نابودی ثروت ملی و کاسته شدن ذخایر ارزی و سوء استفاده عده‌ای می‌شود، به شدت انتقاد کردم. در عرض کمتر از شش ماه نزدیک به پنجاه میلیارد دلار ارز ۱۲۲۶۰ ریالی برای واردات اختصاص یافت و عده‌ای از فرش به عرش رسیدند که بعضا کالایی هم وارد نکردند.
هرچند آنچه وارد شد، فجایع خاص خود را رقم زد. نامه ام که باعث ایجاد کدورت برای معاون ارزی بانک مرکزی شد، تمام پیشنهادها و طرح هایم را به محاق برد که به پیشنهاد رییس کل وقت بانک مرکزی قرار شد با معاون ارزی ملاقاتی داشته باشم و نقطه نظرات و پیشنهادهایم را ارائه بدهم. روز ملاقات به دفترشان رفتم. مسئول دفتر گفت که بنشینم تا تلفن ایشان تمام شود. در کمتر از یک دقیقه مرد جوان سفیدرو، بور و باریک اندامی که دماغ ایرانیش دست نخورده بود وارد شد و مسئول دفتر به او احترام زیادی گذاشت. او در صندلی روبه روی من نشست، پا را روی پا انداخت و به من هیچ توجهی نکرد. رو به مسئول دفتر کرد و گفت: کی می‌تواند خانم معاون را ببیند؟ مسئول دفتر با اشاره به من گفت بعد از ملاقات این آقا نوبت شماست. در اینجا نگاه من و او با هم تلاقی پیدا کرد. تبختر در نگاهش را با گذاشتن یک سلاح کمری بسیار کوچک ظریف و زیبای طلایی رنگ که خشاب نداشت با یک گوشی موبایل خاص بسیار شیک کامل کرد. به اقتضاء کارم با برانداز کردن کفش و ساعت و لباسش گمان کنم حدود یک میلیارد تومان در دست و پا و گردن و همراهش جاسازی شده بود.
او برای اینکه من را بیشتر متوجه جایگاهش کند، در اقدامی نابخردانه و بچه‌گانه به مسئول دفتر خانم معاون گفت: من پانصد میلیون یورو سوم را هم به حساب شما در هالک بانک واریز کردم ولی هنوز ریال پانصد میلیون یورو دوم را نگرفتم. مسئول دفتر درصدد پاسخ برآمد و من در بحر موضوع فرو رفتم که این آدم با این سن و سال ۵/۱ میلیارد یورو در این شرایط تحریم را چگونه و از کجا آورده است؟ به هر حال من در سه کشور منطقه و در عالی‌ترین سطوح سیاسی و اقتصادی رفت و آمد داشتم و برایم سوال بود که چرا نباید تا به حال از وجود چنین آدمی مطلع می‌شدم. با خودم فکر می‌کردم آدم باید دیوانه باشد ارز ۳۵۰۰ تومانی چهارراه استانبول را ۲۷۵۰ تومان آن هم میلیارد یورویی و در هالک بانک ترکیه را به حساب بانک مرکزی ایران واریز کند! کافی بود سر چهارراه یک صد دلاری را در دست می‌گرفت و فریاد می‌زد که چه دارد، ظرف دو ساعت دو میلیارد یورو را بیست درصد بالاتر از نرخ بازار می‌فروخت.
وقت خداحافظی از مسئول دفتر خانم معاون پرسیدم این آقا کیست؟ گفت بابک زنجانی. همان روز در ملاقات با رییس کل وقت بانک مرکزی ضمن ارائه گزارش بی‌نتیجه بودن جلسه با معاون ارزی که با توجه به حضور زنجانی و رقم واریزی‌هایش امری طبیعی بود، از ایشان پرسیدم شما بابک زنجانی را می‌شناسید و یا با این آقا برخورد دارید؟ گفت با معاونت ارزی همکاری دارد و ارز و طلا برایمان می‌آورد ولی من با او آشنایی ندارم.
بازهم او را دیدید؟
چند ماه بعد. در سفری به امارات که مطابق معمول در دفتر یکی از شیوخ در دبی امورم را سر و سامان می‌دادم، در اتاقم بودم تلفن زنگ خورد همشهریم از آمل که یکی از بزرگ‌ترین قطعه‌سازان خودرو کشور است، بود که از من پرسید خبری از بابک زنجانی دارم؟ گفتم مگر خبری شده؟ گفت که زنجانی سهام ایران‌خودرو در بانک پارسیان را خریداری کرده و بابت آن چک‌های پنجاه‌میلیارد تومانی صادر کرده است، ظاهرا چندتا از چک‌ها نقد شده اما آخرین چک به سررسید رسیده و برگشت خورده و در تهران شایعه شده که در مالزی دستگیر شده است.
شاید باور نکنید من در حال صحبت کردن با دوستم بودم که دیدم بابک زنجانی از روبه‌رویم عبور کرد و به اتاق شیخ رفت. به دوستم گفتم بابک زنجانی همین الان از روبه‌رویم رد شد، پس شایعه دستگیریش در مالزی دروغ است. زنجانی در کمتر از یک ربع ساعت با عجله از دفتر شیخ خارج شد. دو روز بعد هم اعلام شد که زنجانی در لیست تحریم اروپا و آمریکا بابت نقض تحریم‌های ایران قرار گرفته است. زنجانی بعد از این در قواره یک قهرمان حدود پانزده ماه در ایران جولان داد تا دستگیر شد. با توجه به تخصص و اشراف به بسیاری از مسائل و شامه تحلیلی، بخش عمده پازل زنجانی برایم چیده شد و متوجه کل ماجرا شدم که به همین قدر بسنده می‌کنم و بقیه ماجرا با ذکر جزییات باشد تا در کتابم مطالعه بفرمایید.
علت حضور زنجانی در دفتر شیخ چه بود؟
از یک سال قبل در جریان نامه یک شرکت مالزیایی به ایران خودرو که درخواست خرید کل سهام متعلق به ایران خودرو در بانک پارسیان را کرده بود، قرار داشتم. اما به لحاظ اصل ۴۴ قانون اساسی و موارد مربوط به قانون ضدانحصار، امکان فروش یک سوم سهام بانک پارسیان که متعلق به شرکت ایران‌خودرو بود، به یک فرد یا شرکت وجود نداشت. درحالی‌که این سوال وجود داشت که ایران‌خودرو، بانک مرکزی و زنجانی چه مدلی را طراحی کرده‌اند تا این قانون را دور بزنند و خنثی کنند.
اگر زنجانی پول سهام ایران‌خودرو در بانک پارسیان را پرداخت می‌کرد، امروز با مشکل عظیم‌تری مواجه می‌شدیم؛ چراکه از محل منابع بانک پارسیان، پول وزارت نفت را پرداخت می‌کرد و نظر به بی‌سوادی و ماجراجویی و رفتار دن کیشوتی و کیش شخصیت زنجانی که به بچگی می‌زد، امروز به جای ادعای وزارت نفت باید ادعای صدها هزار سپرده‌گذار بانک پارسیان را پاسخ می‌دادیم که بدون شک به بحران اجتماعی ختم می‌شد. زنجانی در بازگشت از مالزی و حضور پانزده ماهه‌اش در ایران دیگر پولی نداشت وگرنه چک‌های ایران‌خودرو را پرداخت می‌کرد و بر بانک پارسیان مسلط می‌شد.
نقش آقای زیباحالت منفرد در فعالیت‌های زنجانی چه بوده است؟ با توجه به اینکه وکیل ایشان مطرح کرده که با دستگیری وی نقاط تاریکی در پرونده بابک زنجانی روشن خواهد شد.
من آدم‌های زنجانی را نمی شناسم. حرف وکیل بر این اساس است که اعدام را عقب بیاندازد. به نظر من تمام نقاط تاریک پرونده را خود بابک زنجانی نمی‌تواند روشن کند چون در بخش عملیاتی، زنجانی تنها یک مهره در یک ماشین بود. در تمام مسائل هم زنجانی به صورت شخصی وارد نمی‌شده و دلالان وارد عمل می‌شدند. زیرا او عاجز از خواندن حتی یک سند بین‌المللی مالی یا پولی است. زنجانی پول زیادی حاصل از فروش نفت، وارد ایران کرده و در همین جا هم خرج کرده است. من معتقدم از زیباحالت منفرد هم نمی توان به اسناد خاصی دست پیدا کرد.
آیا با اعدام زنجانی، امیدی به بازگشت باقیمانده پول نفت هست؟ اساسا باقی پول وزارت نفت را باید در کجا جست‌و جو کرد؟
حکم بابک زنجانی در عالی‌ترین مرجع قضایی کشور تاییدشده است و با توجه به حساسیت موضوع حتما درست است اما اجرای حکم باید به تاخیر بیفتد، چون برای بازگشت پول نفت به زنجانی زنده نیاز است وگرنه این پول هرگز برنخواهد گشت. زنجانی هیچ پولی در خارج ندارد حتی یک دلار اضافه تر از آنچه که کشف شد، ولی بخش عمده پول وزارت نفت در خارج از ایران است. زنجانی عاجز از خواندن یک سند بانکی بین‌المللی یا یک سند تجاری آن هم نفتی است. نفت در مقابل ضمانت بی‌اساس و اعتبار بانکی پوشالی بنا به درخواست زنجانی به عنوان به اصطلاح خریدار نفت ایران، توسط شرکت نیکو به پالایشگاه‌هایی که آن را به واسطه دلالان عرب اماراتی خریداری کرده بودند، تحویل شد.
زنجانی نفت ۱۰۰ دلاری را ۷۰ دلار فروخت که با این حساب ۳۰ درصد پول مفقود شده نزد پالایشگاه‌ها و شرکتهای نفتی که این محموله را خریداری کرده‌اند قرار دارد. نفت، سیب‌زمینی و پیاز صادراتی نیست. در کشتی‌های عظیم چند میلیون بشکه‌ای با مبدا و مقصد و نام و نشان مشخص، حمل شده است. دنیا حساب و کتاب دارد. این یک کلاه‌برداری بین‌المللی است. ما اگر اقدامی نکنیم و موضوع را در دعواهای جناحی و سیاسی جست‌وجو کنیم، دنیا به ریش ما خواهد خندید. گرفتن این ۳۰ درصد اصلا کار دشواری نیست. دلیل عمده و اصلی من در انجام این مصاحبه قبل از انتشار کتابم این است که احتمال می‌دهم انتشار این کتاب با تاخیر چند ماهه و شاید یکی دوساله مواجه شود و مطابق قانون، حکم زنجانی به اجرا گذاشته شود؛ در حالی‌که برای بازگرداندن تمام و کمال پول وزارت نفت، زنده ماندن زنجانی برای اقامه یک دعوای بین‌المللی، لازم است.
از طرف دیگر من برای سردرآوردن و دخالت در این موضوعات که سر به چندین میلیارد دلار اضافه بر پول‌هایی که زنجانی به جیب زده است، می‌گذارد، از هست و نیست و حیثیت و آبرو و اعتبار ساقط شدم و خودم و فرزندان و خانواده‌ام مصایب، سختی‌ها و حقارت‌های زیادی را متحمل شده‌ایم و خود تا پای بازداشت و حتی مرگ هم پیش رفتم. من به شما می‌گویم، تمام مطالبات وزارت نفت تا قطره و سنت آخر، قابل ردیابی و کشف و بازگرداندن است.
دلیلی هم برای این ادعای خود دارید؟
بگذارید اول به انگیزه و تصورات و توهمات و نیز روش زنجانی در دست زدن به چنین کاری بپردازم. زنجانی علاوه بر بی‌سوادی، آدم عمیق و متفکر و پیچیده ای هم نیست، اما هوش خوبی دارد و به اقتضاء شرایط مساعدی که در زمان تحریم‌ها برای وی وجود داشت، مثل پیچک به تنه تناور اما زرد و زار دولت وقت چسبید و بالا رفت و چند وقتی سبز ماند و با وزش اولین باد پاییزی خشکید. زنجانی هر بشکه نفت خام ما را حول و حوش صد دلار خرید و مطابق آنچه که من از دلالانش دیدم و شنیدم، هفتاد دلار فروخته است. زنجانی در فکر این بود که نفت خام فروش برود و ۵/۱۴ درصد وجه حاصل از فروش نفت را دریافت کند ،تصمیمی که توسط چهار مقام در دولت دهم مصوب شده‌بود و اخذ این تصمیم، ناشی از تنگ‌تر شدن حلقه تحریم و عدم فروش نفت و نیز جابه‌جایی وجوه حاصل از فروش آن بود تا بگویند قطعنامه‌ها کاغذپاره‌ای بیش نیست.
زنجانی گمان می‌کرد با قفل شدن امور بانکی و پولی ایران او هم مثل میتسوبیشی بانک ژاپن اعلام می‌کند که فلان قدر دلار نفتی ایران در بانکش موجود است و قابلیت جابه‌جایی را به دلیل تحریم‌ها ندارد. او گمان می‌کرد تحریم ایران مثل عراق یکی دو دهه طول می‌کشد و این پول را در اختیار خواهد داشت. اما با شناسایی او و اعلام نامش در لیست تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا و ورودش به ایران تمام محاسباتش غلط از آب درآمد. در ایران مقامات دولت قبل را قانع کرده بود که چون به عنوان دورزننده تحریم‌ها لو رفته و توسط اروپا و آمریکا تحریم شده است، امکان پرداخت وجوه را ندارد. هنگامی که دستگیر شد نیز همین حرف‌ها را تکرار کرد تا اینکه برجام امضا شد و دیگر بهانه‌ای برای عدم بازگشت وجوه باقی نماند.
او به خیال خام خود فکر می‌کرد وجوه حاصل از فروش نفت را به هر حسابی و در هر بانکی می‌تواند برای خریداران و مشتریان ایرانی که در خارج از ایران دلار پاک و قابل نقل و انتقال می‌خواهند، به ۴۰۰۰ هزار تومان بفروشد و ریال آن را به وزارت نفت با نرخ ۲۷۵۰ تومان بدهد و هزاران میلیارد سود کند. پول در خارج از سیستم معمول، پول نیست بلکه کالاست و برای جابه‌جایی آن درصدی از آن را کسر می‌کنند که بعضا تا پنجاه درصد می‌رسد و به آن پولشویی می‌گویند. زنجانی گمان می‌کرد که می‌تواند به شرکتهای نفتی و پالایشگاه‌ها دستور بدهد پول نفت را به حساب‌های مد نظرش واریز کنند؛ درصورتی که او درک درستی از تحریم نفت و بانک مرکزی ایران نداشت. از طرف دیگر بانک زنجانی هم در قد و قواره این عملیات و تعامل بین بانکی با ارقام میلیاردی نبود. برای خریداران نفت زنجانی واریز میلیارد دلاری وجوه به حساب‌های مدنظر زنجانی عملا ممکن نبود.
تنها راه پیش روی او برای جابه‌جایی وجوهی که در اختیارش قرار گرفته بود، واریز آن به حساب بانک مرکزی ایران نزد هالک بانک بود که مجاز به دریافت این وجوه آن هم در چارچوب تعریف می‌شد. بنابراین بدون پرداخت هزینه‌های سنگین آن به بانک‌های واریزکننده وجوه و نیز هالک بانک به عنوان دریافت‌کننده، این امر امکان پذیر نبود.
زنجانی گمان می‌کرد که با آوردن بانک مرکزی و وزارت نفت به این مرداب، اتفاقی مثبت برایش رقم خواهد خورد پس سر کیسه را آنقدر شل کرد که دلارهای نفتی سر از جعبه‌های کفش مدیر هالک بانک ترکیه درآورد. از آنجایی‌که دولت به صورت جزیره‌ای اداره می‌شد، زنجانی پول متعلق به وزارت نفت را به عنوان پول خودش به حساب بانک مرکزی واریز کرد و آن روز که من در دفتر معاون ارزی برای اولین بار او را دیدم، آمده بود وجوه ریخته شده به حساب را دریافت کند تا با این پول که به چند هزار میلیارد تومان می‌رسید، بازار ملک و مستغلات و مسکن در ایران را بترکاند و نابود کند و فاجعه‌ای را رقم بزند که رکود امروز حاصل آن تحرک و تورم بی‌حساب وکتاب است.
مسئولان کشور با چه حساب و کتابی پول وزارت نفت را به حساب زنجانی واریز می‌کردند؟ یعنی واقعا از این محاسبات سر در نمی‌آوردند؟
ما درگیر یک جنگ اقتصادی بودیم که تمام ابزار و ادوات آن پول بود. با رصد حساب‌ها و واریزی‌های بانک مرکزی تمام انشعابات وجوه تا ریال آخر آن قابل پیدا شدن است. امروز آب رودخانه هرازکه از دماوند سرچشمه می‌گیرد و به خزر می‌رسد، قابل اندازه گیری است. به شعور خودمان توهین نکنیم.
با توجه به آنچه که گفتید، باقی بدهی زنجانی را چگونه باید ردیابی کرد؟
با کمی اغماض می‌شود به این صورت دسته‌بندی کرد. ۳۰ درصد نزد پالایشگاه‌ها و شرکتهای نفتی، ۱۵ درصد رشوه عوامل بانک‌های خارجی، ۱۵ درصد در دست ریزه خواران عرب و ترک که دور و بر زنجانی بودند و بچه‌ای به نام رضا ضراب که رتبه و درجهای نازل‌تر از زنجانی دارد و در قالب خرید شرکتهای ورشکسته و بی‌هویت صرف و ۵ درصد هم موارد داخل کشور شد و بقیه آن که مبلغی قبل از دستگیری و همان اوایل به حساب وزارت نفت واریز کرد و الباقی هم اموالی بود که از او کشف و ضبط گردید. به گمانم ۹۰ درصد قطعات پازل کنار هم چیده و منظره و تصویر مشخص شده است. تکه‌های باقیمانده را باید در وزارت نفت، بانک مرکزی و پرونده قضایی پیدا کرد که کار دشواری نیست.
یعنی خریداران نفت زنجانی و شرکتهای نفتی مجوز وزارت نفت برای تخلیه کشتی ها و واریز ۵/۱۴ درصد وجوه نفت را نداشتند؟
پولشویی و نفت‌شویی صورت پذیرفته از آن و متعلق به یک دولت و ملت عضو سازمان ملل است، پاک و سالم با منشاء مشخص، ادعایش وارد و حق مسلم ماست. ما مدعی پول کثیف نیستیم که حق ادعا نداشته باشیم. هم محموله‌های نفتی و هم وجوه ۵/۱۴ درصد قابل ردیابی و پالایشگاه‌ها، بانک‌ها و شرکتهای نفتی دخیل، مطابق قوانین بین‌المللی ملزم و متعهد به ارائه اسناد مالی و رد و بدل شدن و انتقال وجوه هستند. به طور حتم آنها برای گل روی زنجانی این عملیات را انجام نداده‌اند، در حالت عادی تا تهیه مقدمات دعوا و طرح در محاکم، آنها می توانند با ما کنار آمده و اموال ما را مسترد کنند و درگیر محاکم و محکومیت و آبروریزی و فضاحت نشوند اگر اسناد جابه‌جایی وجوه به حساب زنجانی را ارائه بدهند، همه چیز روشن می‌شود. اگر اینچنین باشد، دزدان دریایی کشتی‌های نفتی را دزدیده به بنادر نفتی برده و می‌فروشند و به خریدار هم می‌گویند پول را به حساب آنها واریز کنند! مگر می‌شود؟
شما چرا تا کنون با داشتن این اطلاعات هیچ اقدامی نکرده‌اید؟ آیا حاضرید بعد از این با مراجع ذی‌ربط همکاری کنید؟
من طی گزارشی جامع در بهار سال ۹۴، به وزیر محترم اطلاعات هم موضوع زنجانی و هم مورد دیگری که سنگین‌تر از این موضوع هست را تقدیم حضور ایشان کرده‌ام که در تیر ماه سال ۹۴ مراتب از وزارت اطلاعات به دادستانی تهران ارجاع و ارسال شد. در تاریخ ۹۴.۶.۲۴ طی جلسه ای ۴ ساعته مدارکم را ارائه دادم گمان می‌کنم که به لحاظ قانونی و اخلاقی دیگر حرجی بر من نیست. با انتشار کتابم حرف ناگفته‌ای باقی نخواهد ماند. من برای دخالت در این امور و فعالیت‌هایی که طی بیست سال گذشته در داخل و خارج کشور با آنها درگیر بودم، هزینه ای گزاف پرداختم؛ دیگر جان و حال و مالی برایم باقی نمانده است.
دوران من یعنی نسل انجام وظیفه بی‌نتیجه، به پایان رسیده است. من در انجام وظیفه‌ام کوتاهی نکردم و برایش هزینه گزافی دادم. اقتصاد کشورمان به سیاست آلوده است، در اقتصاد کلان بدون حمایت و همراهی سیاستمداران امکان موفقیت وجود ندارد و مزاج آدمی مثل من که فهم حقیقت و عمل به آن را مقدم بر واقعیت عینی و ملموس می‌داند، دچار مشکل هضم می‌شود. من چهار پسر دارم که شمشیر بیکاری بالای سرشان است. حالا که موفق نشده‌ام برای همه پسران این مرز و بوم کاری انجام بدهم، باقیمانده عمر کاری‌ام را که زیاد نیست و زمان زیادی به بازنشستگی من نمانده است، باید صرف آنها کنم که ادامه من هستند و وظیفه‌ام به نتیجه رساندن آن‌هاست که باعث تولد و حیاتشان در این سرزمین شدم.
از طرف دیگر از بیست سالگی نوشتم ولی منتشر نکردم قصد دارم همراه این کتابم که از سال ۱۳۰۰ و اگر عمری باشد تا پایان سال ۱۴۰۰ را در برمی‌گیرد و از آنچه بر پدربزرگ و پدرم و خودم رفت و حکایت سه نسل است و نزدیک به ۲۰۰۰ فیش و سند را که طی سال‌ها غوطه خوردن در مردم شنیده و یا جمع‌آوری کردم، به صورت کتابی دربیاورم. شعرهایم را که به زبان مادریم و زبان فارسی هست، دکلمه و غزل ترانه‌هایم را بخوانم شاید بتوانم یک جمله یا یک مصرع از نوشته‌ها و شعرهایم را بردار قالی زبان و نیز زمان، نقش بزنم تا آیندگان آن‌گاه که نیستم، هر از گاهی مرا بر زبانشان جاری کنند و زنده شوم. من از روستای کوچکی برخواستم و نگاهم به اقتصاد مثل مردم روستایم ساده است.
حجت الاسلام و المسلمین محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور از محل حادثه بازدید کرد و از صدور سریع احکام قضائی مورد نیاز برای اجرای هرچه بهتر عملیات آواربرداری خبر داد.
16:11 حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت در محل حادثه
نعمت زاده وزیر صنعت و معدن با حضور در محل حادثه از روند عملیات آواربرداری بازدید کرد.
نعمت زاده گفت: در پلاسکو حدود ۵۶۰ واحد صنفی وجود داشته است و ۳ هزار نفر در این ساختمان مشغول به کار بودند براساس امار اصناف در هر واحد صنفی ۷۰ تا ۱۵۰ میلیون سرمایه وحود داشته است و درباره مقرری بیمه بیکاری نیز اقدامات لازم صورت گرفته است.
0 بازدید رئیس مجلس از روند آواربرداری
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با حضور در محل حادثه، از نزدیک درجریان روند عملیات آواربرداری قرار گرفت.
لاریجانی تصریح کرد بر اساس برنامه ششم توسعه، برای بازسازی مناطق فرسوده، تسهیلات بانکی در نظر گرفته شده است.
حضرات آیات نوری همدانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و شبیری زنجانی در پیام هایی جان باختن تعدادی از آتش نشانان در حادثه پلاسکو را تسلیت گفتند.
تاکید سخنگوی آتش نشانی بر کشف سه پیکر
ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران تاکید کرد تاکنون پیکر سه تن از آتش نشانان جان باخته در حادثه پلاسکو کشف و به پزشکی قانونی منتقل شده است.
ملکی از هموطنانمان خواست خبرهای دقیق را از طریق مجاری رسمی پیگیری کنند.
سخنگوی آتش نشانی تصریح کرد: تلاش برای ایجاد معبری به طبقات زیرین از جمله برنامه های اولویت دار عملیات است.
ملکی افزود: تعدادی شهدای آتش‌نشان به ۳ نفر رسید؛ ۲ نفر از زیر آوار بیرون کشیده شدند و یک نفر در بیمارستان جان باخت.
سخنگوی آتش نشانی گفت: مجموع کسانی که زیر آوار بودند با توجه به مراجعات به مراکز انتظامی و اعلام مفقودی حداکثر ۲۵ نفر است که ۱۶ نفر نیروی آتش‌نشان هستند و تلاش برای دستیابی به آنها ادامه دارد.
آوار برداری در قسمت شرقی
بیرانوند، خبرنگار شبکه خبر گزارش داد آوار برداری از بخش شرقی ساختمان پلاسکو طبق برنامه پیش می رود.
بر اساس این گزارش، برش زدن ستون های اسکلتبندی فلزی که چسبیده به قطعات بزرگ بتونی هستند، یکی از دشوارترین مراحل آوار برداری است.
همزمان با فعالیت ماشین آلات آوار برداری، گروه های امداد نیز در محل مستقرند تا در صورت نیاز وارد عمل شوند.
قدردانی رئیس پلیس راهور تهران بزرگ
رئیس پلیس راهور تهران بزرگ از همکاری مردم و حضور نیافتن آن ها در محل حادثه پلاسکو و خیابان های اطراف آن قدردانی کرد.
محدودیت های ترافیکی در این منطقه همچنان ادامه دارد.
به گفته سردار مهماندار محدودیت های ترافیکی از تقاطع حافظ جمهوری به سمت محل حادثه، از میدان فردوسی به سمت جنوب، از میدان امام به سمت شمال، از شرق نیز محدودیت به سمت چهار راه استانبول ادامه دارد.
ورود تجهیزات جدید به عملیات آوار برداری
احمدی، خبرنگار شبکه خبر گزارش داد با ورود دستگاه ها و تجهیزات جدید، مرحله دیگری از آواربرداری آغاز شده است.
بر اساس این گزارش، باوجود بارندگی و کاهش دما، عملیات آوار برداری طبق برنامه درحال انجام است.
حمید چیت چیان، وزیر نیرو در بازدید از محل حادثه ساختمان پلاسکو تصریح کرد: در حال حاضر تعداد قابل توجهی از ژنراتورهای برق رسانی در محدوده ساختمان پلاسکو مستقر شده و ساختمان های اطراف مشکل برق ندارند.
چیت چیان افزود: با توجه به نیاز شدید به آبرسانی، در حال حاضر فشار آب منطقه افزایش پیدا کرده تا عملیات اطفای حریق توسط آتش نشانان به سهولت انجام شود.
به گفته وزیر نیرو شش نقطه جدید آبرسانی برای ادامه فعالیت آتش نشانان طراحی و در دسترس مأموران امدادرسانی قرار گرفته است.
همچنین تعدادی ماشین آلات سنگین در اختیار گروه های امدادی قرار گرفته و 28 نفر از همکاران آبفا در حال برشکاری قطعات سنگین تیرآهن در محل حادثه پلاسکو هستند.
انتقال سومین پیکر به پزشکی قانونی
مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران گفت: به جز آن دو جسدی که از بیمارستان ها به پزشکی قانونی رسیده یک جسد دیگر هم که از زیر آوار بیرون آورده شده بود، به پزشکی قانونی آورده شده است.
دکتر مسعود قادی پاشا در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: این یک جسد ساعت 5 امروز وارد مرکز کهریزک پزشکی قانونی شد که در حال تشخیص هویت هستیم.
تشکیل نشست شورای شهر در محل
جلسه اضطراری شورای شهر تهران در محل حادثه پلاسکو در حال برگزاری است.
تمهیدات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای آسیب دیدگان
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: مستمری خانواده شهیدان آتش نشانی که در حادثه پلاسکو جان خود را تقدیم کردند از امروز و بدون تشریفات اداری برقرار می شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: تمهیداتی هم برای پرداخت بیمه بیکاری به کارگرانی که به دلیل ریزش ساختمان پلاسکو بیکار شده اند دیده شده است.
ربیعی گفت: قرار است از محل وجوه اداره شده سازمان تامین اجتماعی که در اختیار بانک رفاه قرار داده ایم، وام ارزان قیمت به افرادی که بیکاران این حادثه را به کار بگیرند، پرداخت شود.
وزیر تعاون افزود: همچنین با استاندار تهران صحبت کردیم که محلی را بطور موقت آماده کند تا تولیدی های ساختمان پلاسکو به این محل منتقل شود و تولید ادامه یابد.
وی گفت: برای احیای این محل با صندوق کارآفرین امید مذاکره کردیم تا وامهای خرد برای ادامه تولید و خرید چرخ خیاطی و دیگر لوازم مورد نیاز در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد.
ربیعی افزود: خانواده های آتش نشانان آسیب دیده که در معرض تهدید هستند نیز تحت حمایت قرار خواهند گرفت.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: سازمان تامین اجتماعی برای جبران هزینه آسیب دیدگان به جهت ادامه درمان و هر نوع هزینه تکمیلی درمان آمادگی کامل دارد.
ربیعی گفت: امروز وزیر کشور با هیئت امنای ساختمان جلسه خواهد داشت تا درباره احیای این ساختمان همفکری و مذاکره شود.
وزیر کار افزود: همچنین بیمه شدگان تامین اجتماعی که در این حادثه بیکار شده اند، می توانند از فردا صبح با مراجعه به اداره کار ما در خیابان حافظ نسبت به ثبت نام و برقراری بیمه بیکاری اقدام کنند.
بازدید رئیس جمهور از محل حادثه
رئیس جمهور پس از حضور در محل ساختمان پلاسکو از همکاری و هماهنگی نیروهای آتش نشانی، امدادگران، تیم پزشکی و مقامات انتظامی و نظامی تقدیر کرد.
آقای روحانی گفت: در اینجا شاهد همکاری و هماهنگی بسیار خوب و ستودنی از آغاز حادثه بوده ایم که همچنان ادامه دارد.
وی گفت : تأسف بسیار زیاد برای عزیزانی است که در زیر آوارها مانده اند و البته امیدواریم که امیدی برای بیرون آمدن سالم آنان باقی مانده باشد.
روحانی افزود: جانباختگان این حادثه نیز در دل مردم برای همیشه جاودانه می مانند، زیرا برای نجات مردم رفتند و خود را به آتش زدند و از خدا می خواهیم به آنان اجر دهد و به خانواده های عظیم الشأن آنان صبر عنایت کند.
رئیس جمهور گفت: همه ما در مقابل این فداکاری ها و امدادگران و آتش نشانان باید سر تعظیم فرود آوریم.
وی با بیان اینکه آواربرداری ها باید ادامه یابد تا بتوانیم همه کسانی را که زیر آوارها مانده اند ، خارج کنیم ، افزود : شرایط این خیابان که از نظر تجاری حساس است باید سریعاً به حال عادی برگردد.
روحانی گفت : همچنین بخش تأمین اجتماعی باید به فوریت به مسئله کارگرانی که در شب عید در این حادثه بیکار شده اند ، کمک کند.
وی افزود: همچنین بیمه ها باید سریعاً به بیمه شدگان کمک کنند و همچنین آنهایی که بیمه نیستند از طرق دیگر کمک و امداد شوند.
روحانی گفت : شهرداری ، دولت ، شورای شهر و همه مقامات باید دست به دست هم دهیم تا خسارت ها را کمتر کنیم و از آلام بکاهیم.
رئیس جمهور افزود: از مردم سراسر کشور به خاطر همدلی و همبستگی تشکر می کنیم.
* آمار مجروحان 114 نفر
اورژانس کشور اعلام کرد کل مصدومان این حادثه 114 نفر هستند که 77 نفر در محل درمان و 37 نفر به بیمارستان منتقل شدند.
بنابر اعلام اورژانس در حال حاضر فقط 5 نفر از مصدومان در بیمارستان بستری هستند. با ادامه عملیات در محل حادثه، ماشین های حمل ضایعات یکی پس از دیگری با انبوهی از آهن پاره و ضایعات از محوطه خارج می شوند.
آتش‌نشانان در تلاشند در قسمت‌های شمالی و جنوبی ساختمان، راهی به لایه های زیرین بیابند. با افزایش آواربرداری، حجم دود و آتش نیز بیشتر شده است.
* تداوم حضور شهردار در محل
شهردار تهران گفت: همه ظرفیت ها و امکانات برای رسیدن به طبقات زیرین و احتمال رسیدن به آتش نشانان زنده را به کار گرفته ایم هرچند درجه حرارت در زیر آوار بیش از 200 درجه است و با این شرایط احتمال اینکه کسی زنده باشد کم است.
قالیباف افزود: برای جمع آوری کامل آوار در ساختمان پلاسکو دستکم پنج - شش روز دیگر زمان نیاز است.
* اشیا و دارایی های خارج شده، حفظ می شود
فرمانده نیروی انتظامی نیز گفت: اشیا قیمتی و گاو صندوق هایی که در آواربرداری کشف می شود به پلیس آگاهی منتقل و به مالکان تحویل داده می شود.
* فعالیت بانک تجارت در محل
روابط عمومی بانک تجارت ، از خدمت رسانی شعبه بانک در این ساختمان در مکان جدید خبر داد.
از امروز شنبه، تمام کارهای شعبه پلاسکو در شعبه سعدی جنوبی بانک تجارت کد 262 به نشانی خیابان سعدی جنوبی پایین تر از چهارراه مخبرالدوله روبروی ساختمان سینگر ارائه می شود.
همچنین تاکید شده است که کلیه اسناد و مدارک این شعبه همچون برگه های چک و دیگر اوراق بهادار مشتریان محفوظ بوده و در صندوق امن شعبه قرار داشته است.
* محدودیت های ترافیکی ادامه دارد
رئیس پلیس راهور تهران نیز از شهروندانی که محل کارشان در اطراف محل حادثه است خواست برای حضور در محل کار از خودروهای شخصی استفاده نکنند.
به گفته مقامات مسئول به علت ادامه کمک رسانی و آواربرداری محدودیت های ترافیکی اعمال شده در اطراف محل حادثه، امروز هم ادامه دارد.
* پرچم ها نیم افراشته می شوند
هیئت دولت نیز با تجلیل از آتش نشانان ایثارگر و فداکار، با آرزوی سلامتی برای مجروحان و تسلیت به بازماندگان، امروز را عزای عمومی اعلام کرد.
پرچم کشور نیز در تمام سفارتخانه ها و سرکنسولگری های ایران امروز نیمه افراشته است. در نمایندگی های ایران در چندین کشور نیز دفتر یادبود قربانیان قهرمان این حادثه گشایش می یابد. وزارت ارشاد هم اعلام کرد به پاس احترام به آتش نشانان شجاع و فداکار، امروز اجراهای صحنه ای موسیقی کشور برگزار نخواهد شد.
دومین پیکر آتش نشانان شهید برون آورده شد
شهرام گیل آبادی، معاون روابط عمومی و امور بین الملل شهرداری تهران گفت: پیکر دومین شهید آتش نشان از زیر آوار ساختمان ویران شده پلاسکو به بیرون منتقل شد.
وی افزود: امدادرسانی ها برای یافتن پیکر سایر شهدا همچنان ادامه دارد.
ملکی: حجم آوار کاهش پیدا کرده است
سخنگوی سازمان آتش نشانی از کاهش قابل توجه حجم آوار در دو جبهه شرقی و جنوبی ساختمان پلاسکو خبر داد.
جلال ملکی در گفتگو با شبکه خبر گفت: با به کارگیری تجهیزات و امکاناتی همچون بیل مکانیکی و جرثقیل های سنگین و لودرهای سنگین و سبک آوار برداری در دو جبهه شرقی و جنوبی سرعت گرفته است.
وی افزود: کار آواربرداری در جبهه غربی نیز پیشرفت خوبی داشته است و پیش بینی می شود پیکر تعدادی از آتش نشانان در این بخش پیدا شود.
ملکی با اشاره به تجهیزات بکار گرفته شده برای سرعت بخشیدن به آوار برداری گفت: آنچه که بینندگان تلویزیونی از تجهیزات بکار گرفته شده در جریان عملیات آواربرداری مشاهده می کنند حجم قابل توجهی از تجهیزات شامل بیل های مکانیکی، چنگگ های هیدرولیکی و تجهیزات هوابرش در خیابان های اطراف آماده اعزام به محل عملیات آواربرداری است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اعلام مفقودی تعدادی از هموطنان به مراکز نیروی انتظامی و با توجه به تعداد 15 نفر آتش نشان مفقود شده در این حادثه مجموع کل مفقودان 25 نفر است.
ملکی گفت: با توجه به آتش پنهان موجود در لایه های زیرین آوار و شعله ور شدن آتش در هنگام آواربرداری احتمال نجات مفقودان هر لحظه کمتر می شود
بسیاری از فناوری‌ها هستند که ابداع یا اختراع مهندسان حوزه فضایی نیست، اما محققان آنها را برای استفاده های خاص بهینه می کنند. به مرور زمان فناوری های توسعه یافته سازمان های فضایی بزرگ جهان مانند ناسا وارد زندگی روزمره نیز می شود و فعالیت های روزمره را برای انسان آسان می کند.
ناسا بتازگی فهرستی از ۵۰ فناوری تجاری منتشر کرده است
ناسا بتازگی فهرستی از ۵۰ فناوری تجاری منتشر کرده است که طراحی اصلی آنها برای تحقیقات و ماموریت‌های ناسا انجام شده، اما اکنون در زندگی ما نقش مهمی ایفا می‌کنند. بعضی فناوری‌ها ایده اولیه دانشمندان علوم فضایی و بعضی فناوری های توسعه یافته هستند.
از عکاسی فضایی تا عکس های سلفی
در ماموریت‌های فضایی وزن کوچک‌ترین وسایلی که در فضاپیما قرار می‌گیرد، نیز اهمیت زیادی دارد و هر قطعه باید تا جای ممکن کم‌حجم و کم‌وزن باشد. همین محدودیت باعث خلاقیت و نوآوری در فناوری های فضایی می شود. از طرفی در گوشی تلفن‌های همراه هم عمر باتری و ابعاد دوربین اهمیت زیادی دارد. دوربین‌های عکاسی بسیار کوچک، اما باکیفیتی که اکنون در تلفن‌های همراه قرار می‌گیرد، محصول همین فناوری های کم حجم و سبک در برنامه‌های فضایی است. در واقع هنگامی که با گوشی همراه هوشمند از خودتان عکس می‌گیرید، در حال استفاده از یکی از فناوری های مربوط به ناسا هستید.
دوربین های عکاسی بسیار کوچک، اما باکیفیتی که اکنون در تلفن های همراه قرار می گیرد
مهندسان ناسا از دهه ۱۳۷۰/ ۱۹۹۰ حسگرهایی به نام اکسید متال نیمه‌هادی(CMOS) را برای استفاده در دوربین‌های عکاسی توسعه داده‌اند. این نیمه هادی ها سال ها در رایانه ها استفاده می شد و برای اولین بار ناسا در دوربین‌هایی که راهی سفرهای فضایی می‌کرد، از آن استفاده کرد. این حسگرهای تصویر بسرعت در میان تولیدکنندگان محبوب شد و در دوربین‌های تلفن همراه از آن استفاده شد. این فناوری علاوه بر افزایش کیفیت دوربین های موبایل، تصاویر ویدئویی را نیز با کیفیت بالاتر ثبت می‌کند.
گرچه فناوری CCD جدیدتر از CMOS است، اما حسگرهای CCD، با افزایش تعداد پیکسل‌ها برای وضوح تصویر بالاتر، نیاز به مصرف انرژی بیشتر و باتری‌های بزرگ‌تر دارند که وزن را بالا می‌برد. ناسا نیز ابتدا از حسگرهای CCD استفاده می‌کرد، اما تصاویر دیجیتال با فناوری سبک‌تر و کوچک‌تر هم می‌توانست کیفیت بالا داشته باشد و به همین دلیل CMOS در ماموریت‌های فضایی و سپس در تلفن‌های همراه روی زمین مورد استفاده بیشتری قرار گرفت. این حسگرهای تصویر کمک می‌کنند تا تصاویر بیشتر در زمان کمتر و با کیفیت بالاتر تهیه شود.
فناوری مشابه باستان شناسی از قمرها و سیارک‌ها تا زمین
تجهیزات پیشرفته حفاری بر پایه لیزر در زمین، مدیون کار محققانی است که روی سطح و زیر سطح سیارات، سیارک‌ها و قمرهای منظومه شمسی کاوش انجام می‌دهند. در بسیاری از ماموریت‌های فضایی امکان حفاری وجود ندارد و پرتوهای لیزر می‌توانند در این شرایط به‌خوبی ایفای نقش کنند. بازتاب پرتوهای لیزر اطلاعات باارزشی از جنس و شکل سطوح غیرقابل دسترس در فضا به انسان می‌دهد. در نتیجه ناسا از فناوری تصویربرداری لیزری برای ماموریت‌های فضایی استفاده می‌کند. در شرایط ساده، نور لیزر فاصله‌ها را می‌سنجد. این فناوری می‌تواند برای توسعه نقشه‌های با وضوح بالا استفاده شود.
ناسا از فناوری تصویربرداری لیزری برای ماموریت‌های فضایی استفاده می‌کند
اکنون نمونه‌های کوچک‌تری از این دستگاه طراحی شده است که در زمین هم استفاده می‌شود. باستان‌شناسان از این فناوری برای پیدا کردن و سالم در آوردن اشیای زیرخاکی استفاده می‌کنند. پرتوهای لیزری که برای کاوش‌های باستان‌شناسی به زیر سطح زمین فرستاده می‌شوند، بر اثر برخورد با یک مانع یا صخره برمی‌گردند و زمان رفت و برگشت پرتوها می‌تواند به محققان در شناسایی ابعاد و جنس مانع زیرسطحی کمک کند. به این ترتیب هم مراحل کاوش آسان‌تر می‌شود و هم شیء احتمالی زیر سطح با ضربه وسایل حفاری آسیب نمی‌بیند. اکنون با این فناوری نقشه‌های سه‌بعدی دقیقی از گوشه‌گوشه منظومه شمسی و کره زمین تهیه شده است. همچنین از این فناوری در ماشین‌های خودران هم استفاده می‌شود.
دوربین های تست ضربه خودرو
ناسا همواره به دوربین‌های زمخت با سرعت بسیار بالا برای ثبت تست سیستم‌های فرود و چترهای نجات نیاز دارد. به همین دلیل دوربین‌های مخصوصی برای این سازمان طراحی و ساخته شد که می‌تواند هزار فریم در ثانیه ثبت کند و همزمان داده‌ها را ذخیره کند. اکنون فناوری مشابه در دوربین هایی که صحنه‌های آزمون تصادف خودروها را ثبت می کنند، به کار گرفته شده است.
این فناوری در دوربین هایی که صحنه‌ی آزمون تصادف خودروها را ثبت می کنند، به کار گرفته است
دوربین های سرعت بالای ابتدایی از صحنه ها فیلمی ثبت می‌کردند و سپس قاب‌ها را به صورت حرکت آهسته نمایش می‌دادند، اما اکنون دوربین‌های سرعت بالا کاملا الکترونیک و از حسگرهای CCD یا CMOS استفاده می‌کنند. این دوربین‌ها بلافاصله بعد از تصویربرداری می‌توانند تصاویر را نمایش دهند و رویداد به طور کامل و دقیق بررسی می‌شود. این دوربین‌ها علاوه بر کمک به تشخیص آزمون ضربه‌پذیری خودرو، در مطالعات دلیل رخدادهای علمی نیز کاربردهای فراوانی دارند. برای مثال نقاط تنش یا حد آستانه تحمل یک وسیله را می‌توان با تصاویر ثبت شده این دوربین‌ها سنجید.
مواد مغذی مورد نیاز گیاهان
گیاه برای رشد نیاز به مواد و عناصر شیمیایی مختلفی دارد که معمولا آنها را از آب، خاک و نور خورشید دریافت می‌کند. معمولا گیاهان کربن، هیدروژن و اکسیژن مورد نیاز را از آب و هوای اطراف و مواد مغذی را از خاک دریافت می‌کنند، اما زمانی که صحبت از پرورش گیاهان خارج از زمین می‌شود، خیلی از عوامل دستخوش تغییر می‌شود. گیاهانی که در فضا رشد می‌کنند دسترسی به نور کافی خورشید، هوای کافی و از همه مهم‌تر مواد مغذی خاک ندارند. به همین دلیل ناسا برای اولین بار از کودهای تقویت‌شده و کم‌حجمی استفاده کرد که سرعت حل شدن مواد آنها آهسته‌تر است و می‌توان مطمئن شد گیاه میزان کافی از مواد مغذی را در زمان مشخصی دریافت می‌کند. اکنون شاهد گیاهانی هستیم که در ایستگاه فضایی بین‌المللی بخوبی رشد می‌کنند و علاوه بر این از این کودها در زمین نیز برای تقویت خاک‌های فقیر استفاده می‌شود.
ناسا برای اولین بار از کودهای تقویت‌شده و کم‌حجمی استفاده کرد
تصاویر پردازش شده
فناوری تصویربرداری تشدیدشده مغناطیسی یا ام‌آرآی (MRI) اختراع سازمان فضایی آمریکا نیست، اما توسعه آن و استفاده‌ای که اکنون از آن می‌شود، نتیجه مطالعات ناسا روی این روش تصویربرداری است. ناسا نخستین بار از تکنیک ام‌آرآی در ماموریت‌های آپولو برای فرود روی سطح ماه استفاده کرد. تصویربرداری دیجیتالی تصاویر کیفیت عکس‌های گرفته شده از ماه را افزایش داد. پس از آن ماموریت کاربردهای این تصویربرداری در موضوعات دیگر و از همه مهم‌تر در بخش پزشکی آغاز شد. تصاویر ام‌آرآی امواج رادیویی و میدان مغناطیسی را همزمان به کار می‌برند و برخلاف تصاویر اشعه ایکس(X-Ray) امکان تصویربرداری از داخل استخوان را دارند. محققان به کمک تصاویر پردازش‌شده ماهواره‌ای می‌توانند زمین یا سیارات و قمرهای منظومه شمسی را با جزئیات زیاد مطالعه کنند. پزشکان نیز به کمک فناوری ام‌آرآی و استفاده از رنگ ها در این فناوری، انواع بافت ها را بررسی می کنند و یافتن لخته‌های خونی یا تومورها آسان‌تر می‌شود.
ابزارهای خنک نگهدارنده تجهیزات الکترونیکی
هنگامی که قطعات الکترونیک بیش از حد داغ می‌شوند، ممکن است آسیب ببینند یا حتی به اجسام اطرافشان آسیب برسانند. در جاذبه کم انتقال حرارتی طبیعی اتفاق نمی‌افتد و به همین دلیل خنک نگه داشتن تجهیزات یک چالش محسوب می‌شود. لوله‌های حرارتی وسیله‌ای است که برای تنظیم دما در دستگاه‌های الکترونیک در فضاپیماها یا ایستگاه فضایی بین‌المللی استفاده می‌شود. این لوله‌ها بدون نیاز به پمپ مکانیکی گرما را از منطقه گرم به منطقه خنک انتقال می‌دهند. لوله‌های حرارتی لوله‌های مهر و موم شده‌ای هستند که خلأ نسبی دارند و فقط کمی مایع در آنها وجود دارد.
ابزارهای خنک نگهدارنده تجهیزات الکترونیکی در جراحی های مغز
این مایع کنار نقاط گرم بخار می‌شود و هنگامی که کنار نقاط سرد قرار می‌گیرد، چگال شده و بار دیگر به مایع تبدیل می‌شود. ناسا از نخستین پروازهای فضایی تاکنون از این فناوری استفاده می‌کند تا خنک ماندن تجهیزات در فضا تضمین شود. جراحان مغز و اعصاب حین عمل جراحی از پنس مخصوصی استفاده می‌کنند که با کمک الکتریسته بافت را برش داده و سپس جوش می‌دهد، اما الکتریسیته موجود در پنس گرمای اضافه تولید می‌کند. این گرما اندک است، اما باید به روش ایمنی پخش شود تا به بافت‌های سالم مغز آسیب نرساند. نمونه کوچک فناوری لوله‌های حرارتی برای پنس جراحی نیز ساخته شده است که به ایمنی و تاثیر بهتر جراحی مغز و اعصاب کمک می‌کند.
حفاظت در برابر لرزه‌ها
استفاده از سوخت هیدروژن مایع از دستاوردهای فناورانه موفق ناسا بوده است. هیدروژن نیرو محرکه بسیار سبک و قدرتمندی برای موشک‌های فضایی است و کمترین جرم مولکولی را میان ماده‌های شناخته‌شده تا به امروز دارد، اما هنگامی که سوخت داخل موشک به شکل غیریکنواخت بسوزد، باعث ایجاد ارتعاشاتی می‌شود و این ارتعاشات هرچند اندک باشد، آسیب‌های جدی به موشک‌ها یا خدمه پروازهای فضایی وارد می‌کند. اکنون ناسا سیستم ترکیبی طراحی کرده است که ارتعاشات و ضربه‌های موشک‌ها و کپسول‌های فضایی را کاهش می‌دهد.
ناسا از فناوری سوخت مایع برای جلوگیری از لرزش‌های بیش از حد موشک‌ها استفاده می‌کند
سیستم ارتجاعی موشک، حسگرهایی برای سنجش و تنظیم لرزه‌ها دارد و آنها را تا حدی خنثی می‌کند. ناسا از فناوری سوخت مایع برای جلوگیری از لرزش‌های بیش از حد موشک‌ها استفاده می‌کند. این فناوری می‌تواند به ثابت ماندن بناها و پل‌ها در طول زلزله نیز کمک کند. گواهی استفاده تجاری از این فناوری اکنون صادر شده و در ساختمانی در نیویورک آمریکا نیز نصب شده است. در ماموریت‌های فضایی به‌وجود آمدن یک خطا در بخشی از موشک یا فضاپیما می‌تواند کل ماموریت را از بین ببرد و به همین دلیل حفظ پایداری و ثبات سیستم اهمیت زیادی دارد. در زمین نیز بناهای غیرمستحکم باعث چند برابر شدن آسیب‌های زلزله می‌شوند و استفاده از این سیستم به پایداری بنا کمک می‌کند.
بر این اساس با فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، رهبری تصمیم می گیرند که آیا تا پایان دوره فعلی ، این نهاد با نائب رئیس اداره شود و یا رئیس جدید حدود یک ماه زودتر برسر کار بنشیند.
گفتنی است در پی درگذشت آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت، جلسه دوهفتگی مجمع مجمع تشخیص مصلحت نظام امروز برگزار نشد.
آمار ناسا نشان می دهد ۲۰۱۶ از ١٨٨٠ میلادی تاکنون گرمترین سال تاریخ بوده است.
به گزارش مهر به نقل از نیواطلس، براساس آمار منتشر شده سازمان ناسا و سازمان اقیانوسی و جوی(NOAA)٢٠١٦ به سومین سال گرم متوالی در تاریخ تبدیل اعلام شده است. البته گرمای ٢٠١٦ از دوسال گذشته بیشتر بوده است.
در سال گذشته میلادی متوسط دمای هوای جهانی ٠/٩٩ درجه سانتیگراد بود که گرمتر از متوسط دمای آب و هوا در کل قرن ٢٠ بوده است.
در کل از ١٨٨٠میلادی تاکنون دمای هوا ١/١ درجه سانتیگراد گرمتر شده است.